Kolekcja Filmowa Opowieści Pogranicza. Pieśni. Kolekcja druga

Grafika na plakacie: Aleksandra Kotarska

W 2010  roku Fundacja Pogranicze realizowała projekt: Filmowa Kolekcja Bajek "Opowieści Pogranicza". Projekt polegał na zebraniu opowieści pogranicza, legend, bajek z których pod opieką wybitnych artystów, z udziałem młodzieży stworzono 8 filmów animowanych. Niezwykłe doświadczenie projektu, bardzo wysoka ocena jakości i rezultatów programu, a także zgromadzony obszerny materiał, skłonił nas do kontynuacji działań w nowej formule również w 2011 roku. Tym razem animatorami byli młodzi ludzie, którzy w czasie rocznej pracy zyskali doświadczenie w sztuce tworzenia filmu animowanego, i którzy zaopiekowali się swoimi młodszymi kolegami (dziećmi z przedszkola, szkoły podstawowej, gimnazjalnej i licealnej) wprowadzając ich w świat filmu, animacji, plastyki, malarstwa. Z ich udziałem, pod opieką i początkujących i uznanych  artystów  (Wiesław Szumiński - artysta malarz, Joanna Polak - realizatorka filmowa) zapragnęliśmy stworzyć kolejne 8 filmów metodą animacji. Projekt przebiegał metodą interaktywnych warsztatów artystycznych, a  zaproszeni do niego zostali również zamieszkujący region Litwini, Romowie, Rosjanie staroobrzędowcy, którzy wspólnie z dziećmi przygotowywali ilustrację muzyczną poszczególnych bajek. Projekt zakończył się wydaniem cyklu 8 bajek w formie płyty dvd, która zaprezentowana została na uroczystym, premierowym pokazie 11 lutego, oraz pokazami w instytucjach kulturalnych i oświatowych regionu. 

Projekt rozpoczęliśmy od wyłonienia szkół i przedszkoli oraz instytucji kultury, które zaprosiliśmy do realizacji zadania. Koordynatorem projektu jest Bożena Szroeder – pedagog z 26 letnim stażem, twórczyni projektu „Kroniki sejneńskie”, „Cygańska Wioska Artystyczna”, „Gra Szklanych Paciorków” oraz projektów edukacji międzykulturowej i regionalnej realizowanych w wielu placówkach oświaty i kultury w Polsce na świecie. Poprowadziła ona warsztat dziennikarski zagłębiając uczestników w sztukę przeprowadzania wywiadów, zapoznała młodzież z  kodeksem dziennikarskim.

Kolejnym etapem były spotkania z najstarszymi mieszkańcami Sejn, którzy podzielili się  z dziećmi opowieściami z czasów dawnych, zapamiętanymi z dzieciństwa bajkami, baśniami czy legendami. Całość wywiadów zapisywana została na różnych nośnikach. Nagrany materiał, wyselekcjonowany, posłużył do przygotowania w czasie warsztatów literackich (4 warsztaty literackie – dla każdej grupy po jednym) scenariuszy bajek. Tą częścią pracy zaopiekowali się współpracujący z Fundacją wolontariusze. Kolejnym etapem były warsztaty artystyczne - filmowe, plastyczne pod opieką wybitnych artystów (8 warsztatów filmowych, 8 warsztatów plastycznych, 4 warsztaty muzyki i pieśni) które umożliwiły uczestnikom nie tylko rozwijanie aktywności i umiejętności twórczych, ale dały im możliwość bycia twórcą. Warsztaty filmowe i plastyczne odbywały się równolegle, miały więc charakter warsztatów interaktywnych. Warsztaty filmowe poprowadziła Joanna Polak  - specjalistka w zakresie realizacji obrazu filmowego, telewizyjnego i fotografii, laureatka wielu nagród w konkursach filmowych, uznana w Polsce i świecie reżyserka filmu animowanego, asystentka w Zakładzie Sztuki Mediów Cyfrowych w ISP WA UMCS w Lublinie wraz ze studentami ISP WA UMCS, którzy pełnili rolę asystentów.

Do projektu zaproszony został absolwent Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Poznaniu, artysta malarz, ilustrator, rzeźbiarz, współpracujący z Fundacją od 20 lat - Wiesław Szumiński, który opiekował się artystyczną stroną projektu. Nowością było zaangażowanie w prace z dziećmi i młodzieżą adeptek projektów organizowanych w latach 2004-2008 przez Fundację, Aleksandry Kotarskiej oraz Dominiki Turowicz, dziś studentek na Akademiach Sztuk Pieknych, które poprowadziły z dziecmi warsztaty plastyczne oraz wspolnie opracowywały koncepcję plastyczną poszczególnych bajek.

Kolejnym etapem projektu była praca muzyczna nad bajkami. Do tej częsci pracy zaproszone zostały wybitne zepoły muzyczne z Sejneńszczyzny, mające doświadczenia w pracy warsztatowej z młodymi ludźmi: Zespół Śpiewaczy Rosjan Staroobrzędowców  "Riabina",  Romowie - Rodzinny Zespół p. Kozłowskich, Litewski Zespół Muzyczny Witolda Boćwińskiego, oraz Kapela Klezmerska Teatru Sejneńskiego. Pod ich opieką przygotowane zostały pieśni i muzyka, które wykorzystane zostały do tworzonych bajek, legend i opowieści.

Przygotowane bajki wraz z opracowanem muzycznym, zostały wydane na płycie dvd wraz z folderem opisującym przebieg projektu, założenia, uczestników, biogramy artystów oraz sponsorów. Opracowaniem graficznym i merytorycznym również zajęli się młodzi uczestnicy projektu. Ostatnim etapem zadania będzie cykl działań służących rozpowszechnieniu przygotowanej kolekcji filmowej. Rozpoczęliśmy od uroczystego pokazu 11 lutego, podsumowującego roczny projekt, z udziałem uczestników, artystów, dziadków i rodziców, szkół czy instytucji współpracujących przy zadaniu. Po pokazie wręczone komplety filmów i materiałów zostały wręczone wszystkim gościom: współorganizatorom a także placówkom oświatowym, bibliotekom i instytucjom kultury z regionu.

Planujemy również prezentacje Kolekcji w szkołach, przedszkolach regionu. Pokazy prowadzić będą młodzi ludzie, dzieląc się opowieścią o rocznej pracy nad bajkami i opowieściami. Projekt zakończony zostanie przygotowaniem ewaluacji oraz sprawozdań merytorycznych i finansowych z projektu.