IV Pokolenie Kronik Sejneńskich
Sejny to miasteczko niedaleko granicy polsko-litewskiej. Mieszkają w nim Polacy, Litwini i Rosjanie, a przed II wojną światowa żyli tu również Żydzi, Cyganie, Niemcy, Białorusini i Tatarzy. Historia XX wieku nie oszczędziła temu miejscu konfliktów, tragedii i sąsiedzkich wojen. W ich wyniku rozbiciu uległa wielokulturowa wspólnota. Kroniki sejneńskie na nowo scalają ten świat z opowieści starców, legend, starych fotografii, modlitw, pieśni. Spektakl „Kroniki sejneńskie” jest opowieścią o tym dawnym świecie.
Prezentowany był w wielu miastach Polski i w różnych krajach Europy, w Teatrze LaMaMa w Nowym Jorku.
Premiera pierwszych „Kronik” odbyła się w 1999 roku. Od tamtej pory już czwarte pokolenie młodych ludzi uczestniczy w twórczej przygodzie, podczas której zbierając opowieści na nowo próbuje odczytać swoje miasto.
W pracy nad „Kronikami” biorą udział przedstawiciele różnych narodowości i wyznań – Polacy, Litwini i staroobrzędowcy. Ważne jest to, że historie sejneńskie opowiadane są dziś przez kolejną grupę młodych ludzi, którzy wnoszą do spektaklu nowe opowieści o swoich rodzinach i sąsiadach.
To spektakl zupełnie niezwykły, ponieważ aktorzy – nastoletni Polacy, Litwini i staroobrzędowcy mieszkający w Sejnach – opowiadają prawdziwe historie oraz legendy, które usłyszeli od swoich dziadków i pradziadków, odnajdując w nich własne korzenie. Przyglądając się historii „zaklętej” w wypalonych z gliny budynkach miasteczka, odtwarzają losy jego mieszkańców w magicznej atmosferze niczym z Chagalla. Na chwilę stają się własnymi przodkami, ucieleśniając ich wspomnienia cygańskich taborów, słowiańskich obrzędów kupalnych, pogańskich legend, by niepostrzeżenie przeistoczyć się w uczestników litewskiego wesela czy żebraków pod kościołem, a za chwilę opowiedzieć historię Racheli, córki krawca, czy żydowskiego dziecka uratowanego przed niechybną śmiercią. Bogactwo wielokulturowej historii zostaje przywołane przez jej najmłodszych spadkobierców. Tajemnicą spektaklu jest jego pokrewieństwo z pradawnym znaczeniem odtwarzania mitu – to, że opowieść staje się tu i teraz, niejako bez pośredników. Spektakl przemawia ze zniewalającą mocą do wszystkich, nie tylko tych, którzy czują, że oddalają się od własnej historii i korzeni.
/Monika Fabijańska: dyr. Instytutu Kultury Polskiej, Nowy Jork, kwiecień 2008/
W spektaklu udział biorą: Ewelina Gibas, Emilka Janczewska, Małgosia Kukolska, Gabrysia Makowska, Weronika Janczewska, Zuzia Bagińska, Maja Grabowska, Laura Miszkiel, Patrycja Przekopska, Ola Gryguć, Kuba Gryguć, Włodek Moniuszko, Tomek Myszczyński, Franek Sawicki, Daniel Zdancewicz
Kolejna odsłona: Małgosia Kukolska, Gabrysia Makowska, Weronika Janczewska, Maja Grabowska, Laura Miszkiel, Ola Gryguć, Kuba Gryguć, Tomek Myszczyński, Franek Sawicki, Daniel Zdancewicz
Kolejna odsłona, 2017/2018: Małgosia Kukolska, Weronika Janczewska, Laura Miszkiel, Ola Gryguć, Natalia Fiedorowicz, Zuzia Bagińska, Kuba Gryguć, Tomek Myszczyński, Franek Sawicki, Daniel Zdancewicz
