Oferta edukacyjna
OFERTA EDUKACYJNA
(OFERTA OGÓLNA)
SEJNY
Miasteczko na pograniczu polsko-litewskim, sławę swą zawdzięcza bogatym tradycjom wielokulturowości, pielęgnowanym do dzisiaj. Położone nad rzeką Marychą (dawniej Sejna, Sejenka), u splotu granic z Litwą (12 km), Białorusią (16 km) i Rosją (Obwód Kaliningradzki, 42 km), na styku północnych krańców Puszczy Augustowskiej i polodowcowego krajobrazu Suwalszczyzny.
Pierwotnymi mieszkańcami tych ziem byli Jaćwingowie, wspominani w II w. n.e. przez Ptolemeusza jako Sudinoi (Sudawowie), których włości rozciągały się od środkowego Niemna do Biebrzy. Przez Czesława Miłosza nazywani „Indianami Europy”, zostali ostatecznie pokonani przez Krzyżaków w końcu XIII w., pozostawiając po sobie grodziska, nazwy miejsc i jezior.
Obecnie zamieszkiwane przez Polaków, Litwinów i Rosjan staroobrzędowców, w przeszłości także Żydów, Białorusinów, Cyganów, Tatarów i Niemców.
KRASNOGRUDA
Dwór znajduje się nad brzegiem jeziora Hołny w malowniczej wsi Krasnogruda, na północno-wschodnim krańcu Polski. W 2011 roku w zrewitalizowanym kompleksie dworskim z XVII wieku otwarto Międzynarodowe Centrum Dialogu. Przed wojną dwór należał do rodziny Czesława Miłosza.
Krasnogrudzki Dwór to miejsce gościnne i propagujące działania artystyczne i edukacyjne związane z wielokulturowym sąsiedztwem.
Z myślą o artystach, uczniach i entuzjastach sztuki, powstały tu pracownie artystyczne i edukacyjne, prowadzona jest działalność kulturalno-edukacyjna związana z wielokulturowym dziedzictwem Wielkiego Księstwa Litewskiego, rodzinnością Europy, różnorodnością kulturową obszarów pogranicza i twórczością Czesława Miłosza. Oferta kierowana jest w szczególności do dzieci i młodzieży.
POGRANICZE prowadzi zajęcia edukacyjne w Sejnach i Krasnogrudzie. W Sejnach w przestrzeniach Białej Synagogi, Sejneńskiej Spółdzielni Jazzowej i Domu Pogranicza, w Międzynarodowym Centrum Dialogu (MCD) w Krasnogrudzie w przestrzeniach dworu, ptaszników i oficyny.
KRASNOGRUDA
PRACOWNIA SZTUKI
Warsztaty z wykorzystaniem różnych technik plastycznych (ceramika, grafika warsztatowa, praca z tekstem, techniki malarskie i rysunkowe, instalacje itp.).
Zajęcia tematycznie związane z historią dworu i parku krasnogrudzkiego oraz twórczością poetycką Czesława Miłosza.
Prowadzenie: Wiesław Szumiński
czas trwania warsztatów: 1,5-2 godz.
PRACOWNIA PRZYRODY
Ptaki Krasnogrudzkie – zajęcia poświęcone ptakom zamieszkującym park w Krasnogrudzie, poznawanie ich zwyczajów, rozróżnianie głosów i charakterystycznego wyglądu. Warsztaty prowadzone w oparciu o budowanie ptasiej opowieści i tworzenie teatru cieni.
Krasnogruda pod mikroskopem – zajęcia z wykorzystaniem mikroskopu, obserwacja preparatów i okazów natury, tworzenie „biblioteki zdjęć mikroskopowych” oraz samodzielne wykonanie przyrodniczej pocztówki z parku krasnogrudzkiego.
Prowadzenie: Ksenija Konopek
czas trwania warsztatów: 1,5-2 godz.
PRACOWNIA SPIŻARNI KRASNOGRUDZKIEJ
Zajęcia poświęcone tworzeniu własnych kompozycji smaków i zapachów (napary) przy użyciu kadzideł lub ziół rosnących w ogrodach, lasach, na łąkach, zbieranych na miejscu, w Krasnogrudzie i okolicach.
Poznawanie tradycyjnych receptur kuchni lokalnej (wykorzystywanie roślin jadalnych w kuchni i gospodarstwie domowym), i zielarskich przepisów stosowanych przez mieszkańców od wieków do dziś.
Prowadzenie: Mariola Mitros
czas trwania warsztatów: 1,5-2 godz.
PRACOWNIA LITERATURY
Miłosz. Podróżny świata
Zajęcia literackie w oparciu o fragmenty „Rodzinnej Europy” i wybrane wiersze pisane w trakcie całego życia, dotykające pojęcia ojczyzny, domu, podróży, powrotu, zakorzenienia. Zajęcia prowadzone w oparciu o biografię Noblisty i jego twórczość.
„Dolina Issy” Czesława Miłosza. Pamięć miejsc, ludzi i zdarzeń
Zajęcia literackie poświęcone uobecnieniu przeszłości poprzez pamięć i opowiadanie w oparciu o jedyną powieść Czesława Miłosza przywołująca świat dzieciństwa, zapamiętane obrazy, dźwięki i ludzi. W zajęciach wykorzystywane są fragmenty filmowe spektaklu plenerowego „Dolina Issy” zrealizowanego w krasnogrudzkim parku.
Związki Czesława Miłosza z Krasnogrudą.
Historia dworu i jego przedwojennych mieszkańców. Zajęcia z wykorzystaniem dokumentów archiwalnych, fotografii, fragmentów utworów literackich, wspólne rekonstruowanie przeszłości krasnogrudzkiego dworu, rozważania o historii i pamięci.
Prowadzenie: Małgorzata Sporek-Czyżewska
czas trwania warsztatów: 1,5-2 godz.
WYSTAWA W KRASNOGRUDZKIM DWORZE
„Miłosz | Szukanie ojczyzny” przedstawia Noblistę przede wszystkim jako poetę. Na ścianach są Jego wiersze w różnych językach, zdjęcia z różnych okresów życia i karteczki z wierszami, które zwiedzający mogą zabierać ze sobą. Każda z sal ma swoje imię, nazwę: Powracający, Podróżny, Wygnany, Miłosny, Gościnny, Filolog, Przyrodnik.
Wpisane są tam opowieści o życiu i losie Czesława Miłosza, o pamięci miejsca i dawnych mieszkańcach dworu, rodzinie, o ważnych tematach w Jego twórczości, czy kobietach w Jego życiu. Niektóre pokoje są przestrzeniami warsztatowymi z możliwością prowadzenia zajęć interaktywnych.
Znajduje się tu Pracownia Przyrody. Jest to przestrzeń dedykowana edukacji przyrodniczej, wrażliwości na świat natury, z gablotami wypełnionymi zielnikami, zbiorem kamieni, gniazd ptaków i roślin.
Jest też Pracownia Spiżarni – przestrzeń zapachów i smaków, starych przepisów, konfitur, ziołowych naparów, bogactwo regionalnej wiedzy kulinarnej.
Wystawa jest integralną częścią programu edukacyjnego związanego z twórczością i biografią Czesława Miłosza oraz tematyką wielokulturowego sąsiedztwa na pograniczu polsko-litewskim.
We dworze jest też Biblioteka – przestrzeń realnego księgozbioru, z możliwością skorzystania ze zdigitalizowanych zbiorów wokół tematów dziedzictwa dawnej Rzeczypospolitej.
W piwnicach dworu znajduje się kawiarnia literacka „Piosenka o porcelanie” – przestrzeń wieczorów poetyckich, literackich, debat, dyskusji i kameralnych koncertów.
Wystawa „Miłosz | Szukanie ojczyzny” z przewodnikiem
Przechadzka po krasnogrudzkim dworze (przestrzenie wystawy) połączona z opowieścią o życiu i twórczości Czesława Miłosza, jego związkom z Krasnogrudą, ważnym postaciom w jego życiu, podróżom, jego troskom i pasjom. Zajęcia z czytaniem wierszy i oglądaniem fotografii.
SEJNY
PRACOWNIA OPOWIEŚCI MIEJSCA
Sąsiedzi. Żydzi
Opowieść o historii Żydów sejneńskich, o najważniejszych zwyczajach religijnych i kulturowych w tym o tradycjach muzycznych i żydowskim weselu. Zajęcia z nauką pieśni (język polski i jidysz) oraz tańca, z wykorzystaniem instrumentów muzycznych.
Prowadzenie: Michał Moniuszko
czas trwania warsztatów: z muzyką – 2,5 godz., bez muzyki – 1,5 godz.
Sąsiedzi. Cyganie/Romowie
Opowieść o wędrówce i historii Romów, ich bogatej kulturze materialnej oraz kodeksie obyczajowym i cygańskim prawie. Opowieść o pisarzu Jerzym Ficowskim – pierwszym, który przeniknął do świata cygańskiego, o najwybitniejszej na świecie cygańskiej poetce Papuszy. Zajęcia prowadzone na bazie prezentacji multimedialnej przygotowanej przez Muzeum Okręgowe w Tarnowie oraz animacje z Filmowej Kolekcji Opowieści Pogranicza. Warsztaty z użyciem różnych technik, odnoszące się do symboliki związanej z życiem Romów.
Prowadzenie: Bożena Szroeder – część teoretyczna i Wiesław Szumiński – część praktyczna
czas trwania warsztatów: 2-2,5 godz.
Sąsiedzi. Rosjanie staroobrzędowcy
Opowieść o historii Rosjan staroobrzędowców, religii, przedmiotach kultu i ich roli w życiu wyznawców. Przybliżenie tradycji kulturowych i zwyczajów życia codziennego. Zajęcia prowadzone w oparciu o wystawę fotografii „Staroobrzędowcy na Suwalszczyźnie”, stare zapisy pieśni religijnych, rosyjskie pieśni ludowe zespołu „Riabina” z Gabowych Grądów, animacje z Filmowej Kolekcji Bajek i Opowieści Pogranicza. Warsztaty z wykorzystaniem sztuk plastycznych skupione na pisaniu ikon według wzornika z jednoczesnym wprowadzeniem w świat symboliki świętego obrazu.
Prowadzenie: Bożena Szroeder – część teoretyczna i Wiesław Szumiński – część praktyczna
czas trwania warsztatów: 2-2,5 godz.
PRACOWNIA MUZYKI MIEJSCA
Przedstawienie wielokulturowych tradycji muzycznych Sejneńszczyzny inspirowanych formą litewskich pieśni polifonicznych „Sutartines". Zajęcia prowadzone w oparciu o współdziałanie rytmiczne w zespole, melodykę, harmonię i tworzenie wspólnego brzmienia wraz z prezentacją tradycyjnego instrumentarium.
Efektem warsztatów jest wspólna kompozycja muzyczna, której nagranie po obróbce technicznej zostanie wysłane uczestnikom.
Prowadzenie: Michał Moniuszko
czas trwania warsztatów: 1,5-2 godz.
PRACOWNIA TKANIA
Wprowadzenie w bogaty świat tradycji tkaniny regionalnej Sejneńszczyzny, prezentacja jej rodzajów, kolorów i faktur, poznawanie tajemnic krosna – najstarszego narzędzia tkackiego – oraz roli krajki litewskiej w obrzędowości. Samodzielne wykonanie kompozycji przestrzennej z nici, sznurów i pasów materiałowych lub krajki litewskiej.
Prowadzenie: Urszula Wasilewska
czas trwania warsztatów: 1,5-2 godz.
PROWADZĄCY WARSZTATY
KSENIJA KONOPEK
Animatorka kultury, prowadzi międzynarodowe programy edukacyjne z młodzieżą. Pasjonuje się przyrodą, autorka pierwszej części „Atlasu Krasnogrudzkiego” pt. Ptaki. W Pograniczu prowadzi zajęcia Pracowni Przyrody.
MARIOLA MITROS
Czynnie zaangażowana w życie kulturalne Suwalszczyzny i Sejneńszczyzny. Pasjonuje się zielarstwem i kuchnią tradycyjną. Współzałożycielka Stowarzyszenia KRUSZNIA organizującego Festiwal Muzyki Tradycyjnej „Oj Wiosna Ty Wiosna”.
MICHAŁ MONIUSZKO
Animator kultury, kontrabasista, fotografik. Wychowanek sejneńskiego „Pogranicza”. Współprowadzi programy Edukacji Regionalnej oraz Muzycznej „Sejneńska Spółdzielnia Jazzowa”. Autor programu „Muzyka Miejsca”. Muzyk „Orkiestry Klezmerskiej Teatru Sejneńskiego”.
MAŁGORZATA SPOREK-CZYŻEWSKA
Animatorka kultury, jedna z założycielek Fundacji Pogranicze w Sejnach. Prowadzi prace edukacyjno-artystyczną z młodzieżą, reżyseruje spektakle teatralne.
BOŻENA SZROEDER
Animatorka kultury, pedagog i reżyser teatralny. Od wielu lat prowadzi pracownię teatralną z dziećmi i wielopokoleniowy program „Kroniki sejneńskie”. Autorka nowatorskiego programu edukacji interkulturowej dla dzieci, realizowanego w szkołach sejneńskich, który stał się wzorem dla szkół w innych regionach Polski. Jest pomysłodawczynią wielokrotnie nagrodzonego programu filmowego pt: „Kolekcja Filmowa Opowieści Pogranicza”.
WIESŁAW SZUMIŃSKI
Artysta malarz, twórca linorytów, ilustrator książek, edukator pracujący z dziećmi i młodzieżą w sejneńskim Pograniczu. Autor wielu wystaw indywidualnych w Polsce i za granicą. Zajmuje się arteterapią.
URSZULA WASILEWSKA
Artystka tkaczka, dekoratorka, opiekun organizacyjny galerii Pogranicza. Prowadzi zajęcia tkackie z dziećmi i młodzieżą. Stypendystka Ambasady Amerykańskiej – staż w ramach Leadership program, gdzie w USA poznawała tradycje związane z rzemiosłem tkackim.
Fundacja Pogranicze
Międzynarodowe Centrum Dialogu w Krasnogrudzie
www.pogranicze.sejny.pl
Krasnogruda 14
16-500 Sejny
Bożena Bartosiewicz
tel. kom. 603 123 743
tel. 87 565 03 69
